Những năm gần đây mỗi năm Việt nam xuất được khoảng trên 160.000 Thực tập sinh làm việc tại Nhật bản. Các chuyên giá dự báo thì năm 2016 sẽ là một năm có số lượng người tham gia đi chương trình tu nghiệp sinh Nhật Bản đột biết. dự báo sẽ có khoảng trên 20.000 lao động xuất cảnh trong năm 2016.
Số lao động xuất cảnh sang Nhật Bản làm việc càng ngày càng tăng như hiện nay là một thành quả rất tốt cho các ban ngành liên quan và người lao động. Nhưng trong các năm gần đây số lao động bỏ trốn cũng tăng theo từng năm. Thống kê trong năm 2015 tỉ lệ bọ trốn đã tăng lên trên 4%.
Chính phủ Nhật Bản đã phát đi thông báo là nếu trong năm 2016 tỉ lệ Thực tập sinh Việt Nam bỏ trốn tăng lên trên 5% thì phía Nhật Bản sẽ dừng tiếp nhận lao động của Việt Nam.
Đây không chỉ là một thông báo nhắc nhở tới các cơ quan ban ngành của VN. Mà là một thông điệp gửi tới tất cả lao động của VN đang làm việc tại Nhật Bản, và những lao động đang chuẩn bị xuất cảnh để mọi người, tự nhận xét xem mình có phù hợp với môi trường, điều kiện làm việc của Nhật Bản hay không. Tránh không để tình trạng như thị trường Hàn Quốc.
+ Thực tập sinh ở lại quá thời hạn ký trên hợp đồng – thường gọi là ” lưu trú bất hợp pháp” -, nếu bị phát hiện và bị bắt giữ buộc phải về nước thì lao động phải chịu tất cả mọi chi phí và bị cấm nhập cảnh vào Nhật Bản trong vòng 5 năm. Theo luật của Nhật bản, Nếu Thực tập sinh ở lại lưu trú bất hợp pháp có thể bị ghép vào khung hình phạt tù tới 3 năm hoặc phạt tiền lên tới 3 triệu yên. Trường hợp dùng giấy tờ giả hay vi phạm pháp luật có thể bị xử lý hình sự .
+ Trong trường hợp nếu người lao động ra đầu thú, tự giác ra trình diện mà không bị vi phạm pháp luật thì sẽ được cho về nước và chỉ bị cấm nhập cảnh trở lại Nhật Bản trong vòng 01 năm.
+ Nếu lao động vẫn còn thời hạn lưu trú ( visa ) mà bỏ trốn ra ngoài, không làm việc hay cư trú tại một nơi rõ ràng, và không vi phạm pháp luật thì nếu bị bắt được cho về bình thường, và phải giải quyết hoặc đàm phán giải quyết các vướng mắc liên quan tới xí nghiệm làm việc trước đó. Tư cách lưu trú còn lại cũng bị đóng dấu hết hiệu lực.
– Trường hợp lao động còn thời hạn lưu trú, bỏ công ty tiếp nhận ra làm việc ở công ty khác có nhận lương, bị coi là “hoạt động ngoài tư cách” thì sẽ bị cưỡng bức về nước và xử phạt hình sự. Nếu làm việc quá thời hạn lưu trú sẽ bị xử lý giống như trường hợp ” lưu trú bất hợp pháp”.
– Về hình thức xử lý phía Việt nam. Chắc chắn lao động bỏ trốn sẽ bị thông báo đến chính quyền địa phương và mời gia đình lên làm việc yêu cầu liên lạc với con em để về nước. Tùy địa phương có thể lao động sẽ không được làm các thủ tục xác nhận của địa phương nếu muốn đi lao động tại các nước khác. Thực tập sinh sẽ bị phạt toàn bộ số tiền phí xuất cảnh và khoản tiền ký quỹ chống trốn đã nộp cho công ty phái cử, cũng như không nhận được các loại tiền trợ cấp, không nhận được tiền hoàn thuế và bảo hiểm từ phía Nhật bản.
Các địa phương có nhiều lao động bỏ trốn thì các lao động có hộ khẩu tại đây có thể bị cấm không cho làm thủ tục xuất khẩu lao động sang Nhật bản như một số địa phương miền Trung và miền Bắc 2 năm trước đây, Tổ chức hợp tác lao động quốc tế Nhật bản ( IM Japan ) tháng 5-2015 đã dừng tiếp nhận lao động các tỉnh miền Bắc cho một chương trình tuyển chọn TTS đi Nhật bản. Chương trình này kết hợp với Bộ LĐTB và XH với rất nhiều ưu đãi với một số ngành nghề có thời hạn HĐ tới 5 năm.
– Lao động bỏ trốn ngoài việc đối mặt với các cơ quan pháp luật như trên, cuộc sống của các bạn khi làm việc ngoài vòng pháp luật là hết sức rủi ro, không đảm bảo điều kiện sinh hoạt, trốn chui lủi sợ bị bắt, ốm đau tai nạn không có bảo hiểm, có thể bị lừa đảo môi giới việc, nhà ở ký túc. Liệu thu nhập bên ngoài của các bạn có xứng đáng để bù lại hay không.
Trên đây là những quy định của phía Nhật Bản và của Việt Nam đối với những lao động tham gia chương trình Thực tập sinh mà vi phạm hợp đồng bỏ trốn ra ngoài làm việc, hết thời hạn hợp đồng nhưng không về nước mà cư trú bất hợp pháp tại Nhật Bản.
Các bạn tham gia đi Lao động Nhật Bản đang có ý định bỏ trốn khỏi nơi làm việc ký trên hợp đồng, để ra ngoài cư trú bất hợp pháp tại Nhật Bản thì mong các bạn hãy suy nghĩ lại, tính toán lại xem có phù hợp với cá nhân mình hay không.
Chúc các bạn thành công!