Lươn được xem là món ăn của giới quý tộc trước cả khi thời đại samurai xuất hiện, vậy nên nó đã tồn tại từ cách đây hơn 1.200 năm trước. Lươn rất giàu vitamin A, B1, B2, D, E, canxi, cũng như các chất béo tốt có lợi cho sức khỏe là DHA và EPA. Vì vậy nó từng được xem là thực phẩm tốt nhất cho sức khỏe vào thời cổ đại.
Ở Nhật Bản ngày nay, niềm đam mê đối với các món lươn của người Nhật là không giới hạn, vì mọi người đều muốn thưởng thức chúng trong những ngày hè cảm thấy chán ăn vì thời tiết oi bức.
Kabayaki – một món ăn sẽ khiến bạn cảm thấy đói bụng khi chỉ mới nghe mùi thơm của nó. Thịt lươn vừa có vị ngọt vừa có vị mặn và được ướp rất đậm đà, nên sẽ rất hợp khi dùng với cơm trắng. Chắc chắn rằng bạn sẽ không thể ngừng đũa khi đã nếm thử một miếng thịt lươn mềm tươi và thấm gia vị của món ăn này.
Thường thì người nấu sẽ chọn lươn đồng (lươn nước ngọt), vì loại này có vị béo và thịt chắc, mềm. Khi sơ chế lươn chỉ cần chú ý làm sạch nhớt bằng cách tuốt thân lươn với nước chanh hoặc nước vo gạo. Sau đó, ướp qua với rượu mirin và rượu sake, loại rượu thường dùng trong các món ăn của người Nhật, giúp khử mùi tanh và giữ vị ngọt tự nhiên. Rồi lại phết lớp nước sốt trước khi lấy ra khỏi lò nướng, có thể nướng than để lươn dậy mùi thơm hơn. Nhờ cách làm đó mà miếng lươn vừa có phần thịt thấm vị đậm đà, vừa có phần da giòn nhẹ. Đặc biệt là phần mỡ chảy ra vàng ươm, bóng bẩy.
Nhắc đến cơm lươn Nhật Bản đúng chuẩn thì không thể thiếu nước sốt ướp lươn và chan lên cơm, tạo thành linh hồn món ăn. Nói thế nhưng cách pha không hề khó, thành phần lại đơn giản và dễ kiếm. Gồm rượu mirin, rượu sake và nước tương được nấu lên, thêm ít đường ngọt ngọt, đậm đà. Có một nguyên liệu quan trọng mà ít ai biết đến: sansyo (hạt tiêu hay hoa tiêu Nhật), khá giống với mắc khén Việt Nam, đem lại mùi thơm đặc trưng, khó nhầm lẫn với nguyên liệu khác. Nước sốt nấu xong sẽ hơi sệt lại, dùng phết lên lươn và cơm cho màu sắc, mùi vị hấp dẫn người ăn.
Bên cạnh nước sốt, gạo cũng là nguyên liệu quan trọng cho món cơm lươn hoàn hảo. Người Nhật chuộng loại gạo hạt tròn mẩy, căng bóng, nấu chín thì dẻo và thơm. Phải chọn gạo ngon thì lúc ăn mới cảm nhận được hậu vị ngọt ngọt. Múc cơm ra tô khi còn nóng, chan nước sốt lên, thêm miếng lươn và rắc ít mè, rong biển khô là hoàn thành món cơm lươn kiểu Nhật. Có cơm chắc bụng ăn cùng thịt lươn bổ dưỡng, rất thích hợp để nạp năng lượng cho buổi chiều làm việc.
Tại các nhà hàng Nhật Bản, bạn dễ dàng gọi và thưởng thức một phần cơm lươn theo phong vị Nhật Bản cùng bạn bè, đồng nghiệp vào giấc trưa.